مدینه فاضله با عناوینی همچون آرمان شهر، ام القرا و پایگاه انقلاب از دیرباز مورد توجه انسانهای دوستدار آرامش و مدینیت بوده است و آرزوی به زیستن و داشتن زندگی آرام همواره در اندیشه انسان و با زندگی او عجین بوده است.

به گزارش يزدفردا به نقل از يزدنويس : رویای داشتن جامعه مدنی مطلوب در زندگی انسانها به گونه های مختلف تبلور یافته و دانشمندان هر عصری آنرا در قالب مدینه فاضله مطرح کرده اند که این مدینه فاضله عاری از هرگونه نابسامانی، قید و بند و دغدغه های گوناگون است.
افلاطون به عنوان نخستین فیلسوف آرمانگرا جامعه مدنی را محصول تقسیم کار اجتماعی می داند که همه افراد را در دستیابی به خواسته هایشان کامیاب می سازد انسان به حکم سرشت برای رسیدن به کمال نیازمند همکاری و تشکیل اجتماع است و هیچ آرمانشهری بدون انس گرفتن مردم با راستی، کار جمعی، برادری ، احساس مسئولیت همگانی و رعایت مصالح عمومی محقق نمی شود.
آرمانگرایی یک ضرورت برای دگرگون سازی جامعه است. آرمانگرایی اگر با در نظر گرفتن واقعیت ها و به منظور بهره گیری از آن در جهت اصلاح جامعه و تغییرات و تحولات فرهنگی و اجتماعی لحاظ شود امتیاز محسوب می شود.
فارابی دانشمند ایرانی در کتاب اندیشه های مدینه فاضله، آن مدینه که مقصود حقیقی اجتماع در آن تعاون بر اموری است که موجب حصول وصول به سعادت آدمی است را مدینه فاضله معرفی می کند. نظر فارابی به طور عمده اصالت قائل شدن به ریاست است و آن را بعد از مدنی الطبع دانستن انسان به رسمیت شناختن و برای آن مرتبه بالایی قائل است.
با گذاری در متون دین اسلام در می یابیم که قرآن به عنوان مهم ترین سند، مدینه فاضله ای را با ویژگی های اجتماعی و سیاسی ترسیم کرده است که آزادی بیان، اجرای عدالت، برادری و نظم عمومی را از مشخصات جامعه مدنی مطلوب عنوان کرده است و برآنها تاکید دارد و این موضوع نشان دهنده این است که مذهب از جدول برنامه ریزی زندگی دنیوی کنار گذاشته نشده است.
تعاون و همکاری گروهی به عنوان یکی از اصول و راهکارهای مهم برای تحقق مدینه فاضله  مطلوب در اسلام مطرح می شود که خداوند برای تحقق این اصل مهم، آداب اجتماعی ویژه ای از جمله سلام کردن، مصافحه کردن، فروتنی، مدارا و احترام به دیگران وضع کرده است.
برای داشتن جامعه مطلوب و آرمانی باید جامعه سازی بر اساس معیارها و ارزش ها دنبال شود و به مرور زمینه عملی شدن دستورات الهی در زندگی شخصی، اجتماعی و سیاسی آحاد جامعه فراهم شود.سوره های مدنی قرآن کریم به جامعه سازی به صورت تدریجی پرداخته و تمام شرایع اصلی قوانین اسلام در آیات مدنی وارد شده که تمامی مسائل زندگی از جمله مسائل خانوادگی، اجتماعی، اقتصاد، سیاست، روابط اجتماعی و روابط بین الملل مورد توجه قرار گرفته است.
فاصله گرفتن انسانها از فطرتشان که حرکت به سمت اجتماعی شدن و در واقع عدل و انصاف است ناشی از فاصله گرفتن ولایت الهی و توحید است که در این مسیر عمل به دستورات الهی این فاصله ها را از بین می برد.
ناگفته نماند که نخبگان نیز می توانند با تبیین اصول و آرمانهای اسلام و انقلاب اسلامی مردم را از راه اشتباهی که می روند برگردانند و به سوی جامعه مطلوب رهنمون شوند. اگر نخبگان ویژگی های لازم از قبیل بضاعت و اطلاعات کافی و تحصیلات و آگاهی لازم را داشته باشند می توانند در جهت گسترش جامعه اسلامی و جهانی شدن حکومت اسلامی که مدینه فاضله پیامبر اکرم(ص) و دین اسلام است نقش بسیار مهمی را ایفا  کنند.
هیچ وقت برای تحقق مدینه فاضله یا جامعه آرمانی دیر نیست و قدم نخست را هر زمان می توان برداشت اما باید از ظرفیت های کشورمان و مردم در این راستا استفاده کرد. ایجاد مدینه فاضله جامعه را از عقب ماندگی، ماده گرایی، انحرافات فرهنگی و اجتماعی، گسترش خشونت و تعصبات قومی و زبانی و مذهبی دور می کند. مدینه فاضله ضامن تعادل جامعه است و موجب برخورداری اجتماع از فضایل اخلاقی، علمی، فکری و مدنی به صورت منطقی و اصولی می شود.
همه مردم جامعه اعم از دولت، نهادهای خصوصی و اجتماعی و آحاد مردم باید برای تحقق مدینه فاضله همکاری وهمگونی داشته باشند و در رعایت قانون، نظم و حقوق شهروندی پیش قدم باشند.
با توجه به اینکه شرط بنیادی ایجاد مدینه فاضله، مدیریت درست و رعایت نظم و حقوق دیگران است می توان به نقش شوراهای اسلامی شهر و روستا به عنوان حامی مردم در مسائل مختلف شهری اشاره کرد. شوراهای اسلامی شهر ها و اعضای آن با تکیه بر اصول و مبانی دین اسلام که بر رعایت عدالت اجتماعی و مصالح عمومی، مساوات و برادری تاکید دارد می توانند در ایجاد مدینه فاضله یا جامعه آرمانی یا جامعه مطلوب نقش اساسی و به سزایی ایفا کنند.
نگاه آرمانی محض نمی تواند جامعه را به سوی مدنیت والا سوق دهد بلکه دولت و شهروندان می بایست با عمل، در زمینه های گوناگون آموزشی، تربیتی، دینی، حقوقی، فکری وعلمی وارد شوند. چرا که هیچ اجتماعی نمی تواند بدون اجرای برنامه های مدون آموزشی مدیریتی، فرهنگی و اقتصادی به آرمان های خود جامه عمل بپوشاند.
اگر جامعه ای مبتنی بر مردم سالاری، مشارکت جمعی و مصالح عمومی باشد هیچگاه دچار عقب ماندگی، فقر و بحران بدبختی نمی شود و در ازای آن به عمران، رشد سازنده و توسعه شهر دست می یابد.
اما شورای اسلامی شهر به عنوان یکی از نمادهای مردم سالاری و حکومت مردم بر مردم ونیز اهرم محکم برای نظارت بر اجرای قوانین در تمام ابعاد جامعه می تواند نقشی مؤثر در ساختن مدینه فاضله و بهره مندی مردم از حقوق شهروندی و رسیدن به رفاه عمومی، امنیت، آرامش و زندگی سالم داشته باشد. به عبارت دیگر شورای شهر بازوی توانمند مردم برای دستیابی و رسیدن به آرزوی های دیرینه و مصالحشان است.

 

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا